Giáo dục hoàng thất vào thời nhà Thanh (Trung Hoa cổ đại) được thiết lập chính thức kể từ thời vua Khang Hi còn là hoàng tử. Các vương thân quý tộc tròn 6 tuổi trở lên sẽ được đi học. Các lớp học bắt đầu lúc 5 giờ sáng và kết thúc lúc 3 giờ chiều, tổng cộng 10 tiếng đồng hồ. Mỗi năm, họ chỉ có 5 ngày nghỉ là Tết Nguyên đán, Tết Đoan ngọ, Tết Trung thu, sinh nhật hoàng đế và sinh nhật bản thân. Thậm chí cả giao thừa cũng không được nghỉ.
Mặc dù lớp học bắt đầu lúc 5 giờ sáng nhưng các hoàng tử phải đến thư phòng lúc 4 giờ để ôn lại bài của ngày hôm trước. Vào mùa hè, dù thời tiết nóng bức, họ cũng không được phép sử dụng quạt để xua tan cái nóng.
Các hoàng tử thời nhà Thanh phải học 10 tiếng/ngày và chỉ được nghỉ 5 ngày/năm
Để đạt được kết quả giáo dục tốt nhất, mỗi hoàng tử được giao cho một thầy giáo người Hán, số lượng ít nhiều khác nhau và người phụ trách công việc giảng dạy được gọi là "tổng sư phụ" (thầy chính). Phương pháp học tập kinh điển của Nho gia là: thầy đọc một câu, hoàng tử đọc một câu, sau khi lặp lại câu này một trăm lần, sau đó cùng đọc với nội dung đã học mấy ngày trước, lặp lại không ngắt quãng.
Bản thân Khang Hi được coi là một trong những hoàng tử "học bá" của triều Thanh. Ông bắt đầu đi học từ năm 5 tuổi và cũng được áp dụng phương pháp là học được 1 chữ, viết 100 lần và đọc thành tiếng 120 lần. Ông không ngừng học hành, thậm chí mệt mỏi đến mức ho ra máu nhưng vẫn kiên trì không bỏ cuộc.
Tuy nhiên, cũng nhờ khoảng thời gian dài khổ luyện nên Khang Hi mới "trên thông thiên văn dưới tường địa lý", tinh thông Tứ thư Ngũ kinh, cuối cùng bình định Tam phiên, diệt trừ Ngao Bái, lập nên đại nghĩa bất diệt.
Vua Khang Hi cũng đã viết 80 - 90 chuyên luận về khoa học tự nhiên, đích thân phê duyệt nhiều cuốn sách về lịch sử. Ông thông thạo nhiều ngôn ngữ như tiếng Mãn Châu, tiếng Hán, tiếng Mông Cổ, tiếng Tây Tạng,... Các ngoại ngữ như Anh, Pháp, Nga, Latin... cũng được Khang Hi nắm rõ.
Hoàng đế Khang Hi là một trong những Hoàng đế thông thái nhất thời nhà Thanh
Được biết ngoài học Hán văn kinh điển, đến năm 12 tuổi, các hoàng tử nhà Thanh còn học tiếng Mãn châu, đến năm 14 tuổi thì học cưỡi ngựa, bắn cung. Lớn hơn một chút, các hoàng tử tiếp tục được bồi dưỡng võ thuật, bao gồm quyền thuật, súng săn, đao kiếm, hỏa khí...
Trong thời kỳ thịnh vượng nhất của nhà Thanh, hoàng đế hầu như ngày nào cũng đến thư phòng để giám sát việc học hành của các hoàng tử. Bản thân Khang Hi sau này khi lên ngôi vua cũng đều đặn đến thăm thư phòng vào 9 giờ sáng hàng ngày. Các hoàng tử sẽ không được bỏ lỡ việc học hành cho đến khi họ kết hôn, được phân phủ riêng.
THEO DANVIET